Świat wczorajszy
Fascynujący obraz zamierzchłej epoki. Postacie, miejsca oraz barwne czasy, które odeszły bezpowrotnie.
Paula Becker i Clara Westhoff
Artystki poznały się w roku 1898 w Worpswede; od razu się zaprzyjaźniły. W roku 1901 Paula poślubiła malarza Ottona Modersohna, Clara natomiast została żoną Rilkego. Te dwie kobiety łączyła nie tylko praca artystyczna, lecz również powinowactwo dusz — ich przyjaźń stała się krótkim, intensywnie przeżywanym świętem, przerwanym przez przedwczesną śmierć Pauli w roku 1907.
Valerie von David-Rhonfeld
Valerie von David-Rhonfeld, zwana Vally, pierwsza „prawdziwa” miłość w życiu poety. Utalentowana artystycznie, naśladowała nieco ekscentryczny styl życia praskiej bohemy. To jej zadedykował Rilke swój pierwszy tom wierszy Życie i pieśni.
Wera Ouckama Knoop
Jesienią roku 1921 Rilke otrzymuje list, który budzi w nim przejmujące wzruszenie. Jego autorką jest Gertruda Ouckama Knoop, jej córka Wera — przed wojną towarzyszka zabaw Ruth Rilke w Monachium, dziewczyna niezwykłej urody, zapowiadająca się na pełną gracji balerinę — zmarła rok po zakończeniu wojny, mając zaledwie dziewiętnaście lat.
Marina Cwietajewa
Rilke na kilka zaledwie miesięcy przed śmiercią odnalazł wielką miłość, miłość doskonałą; to duchowa mara, piruet unoszący donikąd, zdobycz jednej tylko idei — kobieta jest Rosjanką, poetką, której Rilke nigdy nie widział.
Sidonie Nádherný von Borutin
Baronównę Sidonie Nádherný von Borutin, panią na czeskich Janowicach, poznał Rilke w roku 1906, gdy razem z matką Amalie zwiedzała atelier Rodina w podparyskim Meudon. Ich znajomość oraz wymiana listów trwała nieprzerwanie aż do śmierci poety.
Clara i Ruth
Dwunastego grudnia roku 1901, kiedy wokół domu w Westerwede iskrzył się gęsty śnieg, przyszła na świat córka Rilkego i Clary Westhoff. „Niezwykle duże i silne dziecko — pisał poeta do matki — ma jędrne ciało, silną główkę, wysokie poważne czoło oraz ładnie uformowane dłonie”. Rodzice nadali jej piękne biblijne imię Ruth.
Anna de Noailles
Monsieur Rilke, co Pan myśli o miłości, co Pan sądzi o śmierci? — zapytała hrabina de Noailles, przeszywając poetę swym władczym spojrzeniem. Rilke był zażenowany i oniemiały.
Grudzień roku 1909. Od księżnej Marie von Thurn und Taxis, przebywającej podówczas z wizytą w Paryżu, Rilke otrzymuje zaproszenie na herbatę do Hotel Liverpool. Na spotkaniu ma być również obecna francuska poetka, hrabina Anna de Noailles, księżniczka Bibesco Bassaraba de Brancovan, autorka tomików Le Cœur innombrable, L'Ombre des jours czy Les Vivants et les morts.
Luise von Schwerin
W roku 1905 nawiązuje Rilke znajomość z hrabiną Luise von Schwerin, z domu Freiin von Nordeck zur Rabenau, która zaprasza go do swej rodowej siedziby Friedelhausen w Hesji. Tam też poznaje poeta rodzinne grono hrabiny — córkę Gudrun i jej męża, barona Jacoba von Uexküll (dla ich córki o niezwykłym imieniu Damajanti napisze Rilke powiastkę), macochę hrabiny Julie von Nordeck oraz siostrę Alice Faehndrich, właścicielkę willi na Capri, w której będzie Rilke gościł dwukrotnie.
Salomé, Rée, Nietzsche
René Maria Rilke, młody, początkujący poeta, w roku 1897 spotyka na swej drodze Lou Andreas-Salomé — prawie o piętnaście lat starszą od siebie pisarkę o ugruntowanej renomie literackiej.
Eleonora Duse
Eleonorę Duse, sławną włoską aktorkę, poznał Rilke osobiście latem roku 1912 w Wenecji. „Byliśmy jak para, co bierze udział w jakowymś misterium dawnym, a każde z nas mówi swą cichą rolę, jakby z nakazu legendy” — pisał poeta w liście do księżnej Marie von Thurn und Taxis.
Loulou Albert-Lazard
Malarkę Loulou Albert-Lazard poznał Rilke późnym latem roku 1914 w Irschenhausen w dolinie Izary. To właśnie w okresie znajomości z Loulou, nazywaną Lal, powstały niezapomniane wiersze Wciąż tak samo, choć znamy krajobraz miłości, Porzucony na górach serca czy Początek miłości.
Claire Studer
Piękna i pełna temperamentu Claire Studer/Goll (Klara Aischmann), femme de lettres ekspresjonizmu i surrealizmu, ekscentryczna muza artystów.
Magda von Hattingberg
Magda Richling, osiem lat młodsza od Rilkego, urodziła się w Wiedniu; ukończywszy studia pod okiem Ferruccia Busoniego, dzięki swym koncertom zdobyła niemały rozgłos jako pianistka. Jej małżeństwo z von Hattingbergiem zakończyło się rozwodem; osamotniona poszukiwała osoby, która pozwoliłaby jej odnaleźć w życiu spełnienie.
Hertha Koenig
Pierwsze spotkanie Herthy Koenig z Rainerem Marią Rilkem w domu wydawcy Samuela Fischera w roku 1910, wspólna fascynacja obrazem Pabla Picassa Les Saltimbanques, który Hertha zakupiła za radą Rilkego, oraz pobyt poety w jej majątku Böckel latem wojennego roku 1917 — to kamienie milowe historii ich szczerej i niezwykłej przyjaźni.
Paula Modersohn-Becker
Życie Pauli Becker do pewnego stopnia przypominało życie Rilkego. Swój talent plastyczny, który okazywała od najmłodszych lat, rozwijała z pomocą uzdolnionej artystycznie matki. Dzięki wsparciu lepiej sytuowanych krewnych mogła podjąć studia w Anglii i Berlinie, a także — po ukończeniu dwudziestego pierwszego roku życia — spędzić miesiąc w kolonii artystycznej w Worpswede.
Lou Andreas-Salomé
Wieczorem 12 maja roku 1897 René Rilke został przedstawiony „dwu wspaniałym kobietom — jak relacjonował później swej matce — sławnej pisarce Lou Andreas-Salomé oraz podróżniczce po Afryce Friedzie von Bülow”. Obie panie dopiero co przybyły do Monachium, gdzie zamierzały spędzić kilka miesięcy, i zamieszkały w pensjonacie przy pobliskiej Schellingstraße.
Księżna Marie von Thurn und Taxis-Hohenlohe
Przez wzgląd na swe pochodzenie i wychowanie, gust oraz zmysł estetyczny księżna Marie von Thurn und Taxis-Hohenlohe reprezentowała najlepsze cechy ponadnarodowej arystokracji środkowej Europy czasów przedwojennych.
Clara Rilke-Westhoff
Rodzice Clary — Friedrich Westhoff, zamożny kupiec bremeński oraz jego druga żona Johanna — starali się rozwinąć talent artystyczny, jakim obdarzona była ich córka. Westhoff w wolnych chwilach z pasją oddawał się malarstwu, jego żona natomiast prowadziła zgoła niekonwencjonalny tryb życia, znajdując upodobanie w rozrywkach na wolnym powietrzu oraz jeździe na bicyklu.
Muzot
Château de Muzot, ostatnia siedziba poety, miejsce narodzin Sonetów do Orfeusza oraz ukończenia Elegii duinejskich.
Worpswede
Barkenhoff, dom Heinricha Vogelera i zarazem centrum kolonii artystycznej Worpswede. Tam właśnie Rilke poznał swą żonę Clarę Westhoff.
Gut Böckel
Latem roku 1917 do Böckel przyjechał na kilka tygodni Rainer Maria Rilke. Nie wyobrażałam sobie, by mógł zamieszkać w nowym skrzydle pałacu, pochodzącym z lat osiemdziesiątych, w komnatach dowolnej wysokości i rozmiarów. Dlatego urządziłam dla niego trzy pokoje w starej zamkowej wieży.
Anthy sur Thonon
Drogi Rilke! Widzę w nim, kocham w nim najsubtelniejszego i najbardziej uduchowionego z ludzi tego świata, człowieka najgłębiej nawiedzanego przez dziwne lęki i przez wszystkie tajemnice ducha — pisał Paul Valéry w roku 1927.
Paryż przełomu wieków
O, tysiąc rąk budowało ten mój lęk, aż z maleńkiej zapomnianej wioszczyzny wyrosło wielkie miasto, w którym dzieją się rzeczy nie do opisania.
Café du Dôme
W latach dwudziestych XX wieku Rilke odwiedził Paryż dwukrotnie — w roku 1920 i 1925. Szczególnie podczas ostatniej wizyty odczuwał wręcz gorączkowe pragnienie kontaktu z drugim człowiekiem. Poeta uchwycił się myśli o Paryżu niczym talizmanu, wierząc, że jego magiczna siła raz jeszcze okaże się dlań dobroczynna.
Hôtel Biron
Hôtel Biron, stary pałac stojący w samym centrum Paryża, przy rue de Varenne, nieopodal Dôme des Invalides. Dziś siedziba Musée Rodin.
Les Élégances parisiennes
Mme de Noailles — czego można się było spodziewać — kazała na siebie czekać. Kiedy wreszcie rozwarły się drzwi, w progu ukazała się „mała, porywcza bogini” (jak Rilke zwykł ją później nazywać). Były to czasy, kiedy kobiety nosiły olbrzymie kapelusze i długie, nader wąskie suknie. Ogromny, ciemny, uginający się od piór kapelusz hrabiny ledwie zmieścił się w drzwiach. W obcisłej, ściągniętej sznurowaniem sukni, spowijającej ją od stóp do samej głowy, comtesse wyglądała niczym egipska statuetka.
Paryscy bukiniści
Czasami przechodzę koło sklepików, gdzieś w okolicy rue de Seine. Handlarze sztychów albo starych książek z przepełnionymi wystawami. Nikt nigdy do nich nie zachodzi… Siedzą i czytają, bez kłopotu; nie troskają się o jutro, nie boją się niepowodzeń… Mam czasem ochotę kupić sobie taką przepełnioną wystawę książek i usiąść za nią z psem na dwadzieścia lat.
Epoka ilustracji
Rilkowski świat wczorajszy to epoka plakatów, ilustracji książkowych i grafik, tworzonych przez najwybitniejszych artystów przełomu wieków.