Rainer Maria Rilke

Rok 1923

Od 28 grudnia 1923 do 20 stycznia 1924 roku

Pierwszy pobyt Rilkego w Clinique Val-Mont sur Territet nad Jeziorem Genewskim.

22 grudnia

Rilke przesyła Lou Andreas-Salomé egzemplarz Elegii duinejskich, opatrzony dedykacją Dla Lou, która to ze mną od zawsze posiadała, teraz oto ostatecznie ukształtowane: Rainer (Muzot, Boże Narodzenie 1923), oraz Sonetów do Orfeusza z dopiskiem Dla Lou, Rainer (świątecznie).

Listopad/Grudzień

Powstaje zadedykowany Wernerowi Reinhartowi cykl wierszy Sieben Entwürfe aus dem Wallis oder Das kleine Weinjahr (siedem utworów, w tym pierwszy i ostatni w języku francuskim).

6 i 8 listopada

Rilke pisze dla Baladine Klossowskiej wiersz Zueignung an M… – Schaukel des Herzens (Huśtawka serca), opatrzony dopiskiem: Jako początek pracowitej nowej zimy w Muzot.

Listopad

Na łamach „Insel-Almanach auf das Jahr 1924” ukazują się dwa wiersze Rilkego dla E.S. (czyli Elisabeth Guldolf-Salomon): Ex voto oraz Tränenkrüglein.

2 października

W Alt-Jocketa przychodzi na świat Christine Sieber-Rilke, pierwsza wnuczka Rilkego.

Październik

Ukazuje się regularne wydanie Elegii duinejskich.

Od 27 października do 20 listopada

Rilke i Baladine Klossowska spędzają niemal miesiąc w Muzot.

Od 1 do 20 października

Rilke przebywa w gościnie u Nanny Wunderly w Meilen. 21 października poeta wyjeżdża do Berna.

Od 25 do 30 września

Rilke gości u Elisabeth i Guido von Salis-Seewis w Brüggerhaus w Malans.

Koniec września

W egzemplarzu Księgi godzin podarowanym Agnes Renold-Wunderlich wpisuje Rilke dedykację Wir sind nur Mund. Wer singt das ferne Herz. Wiersz ten poeta włączy później do rękopiśmiennego zbioru Aus Taschen-Büchern und Merk-Blättern.

16 września

Powstają trzy wiersze w języku francuskim, włączone później do rękopiśmiennego tomu Tendres Impôts à la France: Le Dormeur. Laissez-moi dormir, encore, Pégase. Cheval ardent et blanc, fier et clair Pégase oraz Prière de la trop peu Indiffèrente. Aidez les cœurs, si soumis et si tendres.
Dla Elisabeth Salomon pisze Rilke Ex voto oraz Tränenkrüglein. Oba utwory zostaną opublikowane jeszcze tego samego roku na łamach „Insel-Almanach auf das Jahr 1924”.

15 września

Rilke notuje wiersz Imaginärer Lebenslauf. Erst eine Kindheit, grenzenlos und ohne / Verzicht und Ziel.

Od 22 sierpnia do 22 września

Rilke przebywa w sanatorium Schöneck opodal Beckenried nad Jeziorem Czterech Kantonów.

Od 18 do 20 sierpnia

Rilke i Baladine Klossowska zatrzymują się w Thun. Klossowska wraca stamtąd do Muzot, Rilke po krótkim pobycie w Beatenbergu rusza do sanatorium Schöneck opodal Beckenried nad Jeziorem Czterech Kantonów.

Od 30 lipca do 2 sierpnia

W Muzot gości u Rilkego Rudolf Kassner.

28 lipca

Francuski przekład początkowego fragmentu Maltego przesyła Rilke księżnej Aurelii Gallarati-Scotti.

15 lipca

W Paryżu na łamach „Les Contemporains” (Stock 1923) ukazuje się fragment Les Cahiers de Malte Laurids Brigge w przekładzie Maurice’a Betza.

14 lipca

Księżna Marie von Thurn und Taxis dziękuje Rilkemu za nadesłany egzemplarz Elegii. „Cóż za radość, Serafico carissimo. Radość i duma! Kiedy pogrążam się w lekturze, za każdym razem rodzą się nowe wizje”.

Od 12 lipca do 20 listopada

W Muzot (po raz ostatni przez dłuższy czas) gości Baladine Klossowska.

30 czerwca

Rilke wyrusza automobilem w podróż po kantonie Waadt. Odwiedza Villeneuve, Gruyères oraz Berno, gdzie spędza kilka dni. Do Muzot wraca 7 lipca.

Czerwiec

Nakładem Insel-Verlag ukazują się drukiem Elegie duinejskie. Wydanie obejmuje trzysta egzemplarzy na papierze czerpanym oraz pięć na papierze japońskim. Cykl dedykuje poeta księżnej Marie von Thurn und Taxis-Hohenlohe.

23 czerwca

W Thun spotyka Rilke Nanny Wunderly i jej siostrę Elisabeth Aman, razem przyglądają się zorganizowanemu przez pułkownika Zieglera concours hippique, w którym bierze udział mąż trzeciej z sióstr Volkart, pułkownik Hans Bühler. Hans i Marguerite Bühler-Volkart przejęli po Zieglerze zamek Berg am Irchel.

Od 16 do 23 maja

W Muzot gości księżna Marie von Thurn und Taxis. Rilke czyta jej własne przekłady z Valéry’ego i ofiarowuje odpis wiersza Die Granaten. Poeta zapoznaje ją również z dialogiem Eupalinos, który zamierza przełożyć. Razem urządzają wycieczki automobilem po okolicy.

Około 14 maja

Po raz pierwszy goszczą w Muzot państwo de Sépibus, z którymi połączy Rilkego bliska zażyłość.

Maj

Rilke otrzymuje egzemplarz wydanego w kwietniu nakładem Gallimarda zbioru Paula Valéry Eupalinos ou l’Architecte / précédé de L’Ame et la Danse.

Od końca kwietnia do 16 maja

Rilke gości Mary Dobrčensky i jej przyjaciółkę panią Proeschel (obie zamieszkują w hotelu Bellevue w Sierre).

26 kwietnia

Za pośrednictwem czechosłowackiego konsulatu w Bernie dociera do Rilkego wiadomość, że w Paryżu odnaleziono zarekwirowane na początku wojny skrzynie z jego osobistymi papierami. Poeta prosi Gide’a, by jego pauvres caisses przechował w bezpiecznym miejscu. Gide zdeponuje obie skrzynie w podziemiach siedziby Gallimarda przy boulevard Raspail 15.

Początek kwietnia

Na odwrocie listu Claire Goll notuje Rilke wiersz Ah moi à mon tour / si je te lis, Liliane…

30 marca

W Wielkanoc podejmuje Rilke w Muzot Wernera Reinharta i dwoje jego przyjaciół: malarza Edmunda von Freyholda oraz skrzypaczkę Almę Moodie, która, grając Bacha, udziela starej zamkowej wieży „chrztu muzyki”.

24 marca

Z Lozanny przybywają do Muzot z wizytą młoda Polka Hela de Chelminska i jej przyjaciółka Helene Hofer.

Połowa marca

W Sierre i Muzot goszczą przez trzy dni Regina Ullmann i Ellen Delp.

Marzec

Ukazują się drukiem Sonette an Orpheus. Geschrieben als ein Grab-Mal für Wera Ouckama Knoop. Leipzig. Im Insel-Verlag. Jednoczesna edycja limitowana na papierze czerpanym liczy trzysta egzemplarzy.

Pierwszy egzemplarz Sonetów przesyła Rilke Gertrud Ouckama Knoop, drugi ofiarowuje księżnej Marie von Thurn und Taxis.

Od 6 do 18 marca

W Muzot odwiedza Rilkego Nanny Wunderly (zatrzymuje się w hotelu Bellevue w Sierre).

23 lutego

Przez trzy dni gości w Muzot Carl J. Burckhardt.

Od 12 do 14 lutego

Rilke przekłada wiersz Valéry’ego Aurore (Morgenröte. Das mürrische Verwüsten…).

7 lutego

Rilke przesyła Theodorze von der Mühll przekład ósmej strofy wiersza Valéry’ego Palme: Gedulden, Gedulden, Gedulden / Gedulden untern dem Blau!

Od 1 do 3 lutego

Rilke przekłada wiersz Valéry’ego Palme (Palme. Bedacht kaum, wie er verwische…).

11 stycznia

Rilke kończy przekład wiersza La Pythie (Pythia) Valéry’ego.