Rainer Maria Rilke

Rok 1921

Koniec roku

Rilke notuje wersy Die Hand. Siehe die kleine Meise… oraz Œil qui ne verra pas, qui donne son image…, poeta przekłada również sonet A l’Ami. Je resterais muet, si tu n’eitais poëte… pióra Xaviera de Magallona ze zbioru La Pléiade.

20 grudnia

Powstaje wiersz Oh sage, Dichter, was du tust? – Ich rühme.

17 grudnia

W swoim pierwszym liście do Rilkego, napisanym w związku z zaplanowaną na 12 stycznia podróżą z odczytami do Zurychu, Paul Valéry wyraża radość z faktu, że poeta przełoży jego Eupalinosa.

Grudzień

„Das Inselschiff” (3. Jg., 2. Heft) publikuje wiersz Der Geist Ariel (Nach der Lesung von Shakespeares Sturm), napisany w roku 1913.

29 listopada

Pierwszy list Rilkego do Aurelii Gallarati-Scotti-Cittadella, kuzynki Pii Valmarana, którą poeta spotykał przelotnie w Wenecji.

28 listopada

Początek korespondencji Rilkego z hrabiną Margot Sizzo, zamieszkałą w Adamosz w Czechosłowacji. Do osobistego spotkania nigdy nie dochodzi.

8 listopada

Baladine Klossowska, opóźniwszy wyjazd ze względu na spotkanie w Zurychu z profesorem Jeanem Strohlem w sprawie przyszłości swych synów, opuszcza Muzot. Zimę spędza u swojej siostry w Berlinie.

31 października

Z Muzot anonsuje Rilke zaręczyny swojej córki Ruth z referendarzem Carlem Sieberem, wyjawiając tym samym swój nowy adres. Zaręczyny mają miejsce w posiadłości Liebau w Vogtland.

17 października

Rilke sposobi się do „całkowitej samotności” w Muzot, nadrabiając zaległości w korespondencji.

15 października

Do Muzot przybywa Frida Baumgartner. Baladine przyucza ją do roli nowego gospodyni.

13 października

Powstają wersy Der Gram ist schweres Erdreich…, które Rilke zapisuje na brzegu akwareli Baladine Klossowskiej, przedstawiającej śpiącego na sofie poetę.

Październik

„Das Inselschiff” (3. Jg., 1. Heft) publikuje przekłady Rilkego pięciu sonetów Michała Anioła.

5/7 września

Rilke spisuje przedmowę do Das Märchen vom Kaiser Huang-Li, napisanej przez księżną Marie Taxis w roku 1916 dla swoich wnuków.

30 sierpnia

Rilke wyjeżdża do Zurychu i Kaiserstuhl, Baladine zaś do Beatenbergu. 3 września oboje wracają do Muzot.

7 i 8 sierpnia

Muzot po raz pierwszy odwiedza Werner Reinhart, który wynajął château dla Rilkego.

Sierpień

Czasopismo „Das Inselschiff” (2. Jg., 6. Heft) publikuje przekłady Rilkego dwóch sonetów Petrarki (sonety 57 i 61).

26 lipca

Rilke wprowadza się do Château de Muzot.

8 lipca

Rilke ponownie odwiedza Sierre. Dzień później zatrzymuje się w Sion, Hôtel de la Poste.

1 lipca

Rilke i Baladine po raz pierwszy odwiedzają Muzot. Następnie udają się do Lozanny i Genewy.

30 czerwca

Tuż przed wyjazdem z Sierre Rilke i Baladine zauważają w oknie salonu fryzjerskiego fotografię trzynastowiecznej wieży niewielkiego château, opatrzoną napisem „na sprzedaż lub do wynajęcia”. Znajdowała się ona w odległości kilku kilometrów od Sierre, przy drodze prowadzącej na północ do Montana. „Chère, c’est peut-être mon Château en Suisse, peut-être!” (z listu poety do Nanny Wunderly-Volkart).

28 czerwca

Pod wieczór Rilke i Baladine Klossowska przybywają do Sierre; zatrzymują się w Hôtel Bellevue.

23 czerwca

Rilke i Baladine odwiedzają Château de Mex, gdzie spotykają Madame de Sévery, „najszlachetniejszą postać, jaką poznałem w Szwajcarii” (z listu Rilkego do Nanny Wunderly-Volkart).

17 czerwca

Do Etoy przyjeżdża Baladine Klossowska. Następnego dnia Rilke i Baladine wyruszają do Genewy, a 20 czerwca do Lozanny, skąd płyną statkiem do Morges, gdzie zwiedzają tamtejsze muzeum.

Od 7 do 13 czerwca

Księżna Marie Taxis odwiedza swoich wnuków Raymonda i Louisa w Rolle. Synowie Paszy uczęszczają tam do szkół. 9 czerwca księżna spotyka się z Rilkem w Etoy. Poeta odczytuje jej dwie elegie (trzecią i czwartą), których księżna jeszcze nie znała.

Czerwiec

Na łamach „Inselschiff” (2. Jg., 5. Heft) ukazuje się opowiadanie Die Totengräber (opublikowane po raz pierwszy w roku 1903) oraz wiersz Schlußstück. Der Tod ist groß… (napisany na przełomie lat 1900/01).

Od 15 maja do 28 czerwca

Rilke przebywa z krótkimi przerwami w Le Prieuré d’Etoy, gdzie wynajmuje mieszkanie w pensjonacie urządzonym w budynku dawnego klasztoru augustianów.

10 maja

Rilke opuszcza Berg. Nanny Wunderly oraz jej syn Charles odwożą poetę do Le Prieuré d’Etoy nad Jeziorem Genewskim.

Od 24 do 30 kwietnia

W przedostatnim tygodniu pobytu w zamku Berg spisuje Rilke dłuższy fragment prozą, który zatytułuje Das Testament. Jedyny odpis otrzyma Baladine Klossowska, liczący 66 luźnych kart oryginał przekaże poeta Nanny Wunderly-Volkart. Utwór pozostanie nieopublikowany aż do roku 1975.

9 kwietnia

Baladine Klossowska razem z synami wyjeżdża z Genewy do Berlina. Na prośbę Rilkego nie odwiedza go już w Bergu. Correspondance Rilkego i Merline z okresu od 1 lutego do 9 kwietnia obejmuje 74 listy, w tym 36 pióra Rilkego, 38 Baladine, niektóre liczą ponad dziesięć stronic.

2 kwietnia

Rilke zapisuje wiersz w języku francuskim Cimetière à Flaach. Tombeaux, tombeaux, debout comme des personnes….

Kwiecień

Na łamach „Inselschiff” (2. Jg, 4. Heft) ukazuje się dokonany przez Rilkego z początkiem roku 1921 przekład utworu Baudelaire’a Les plaintes d’un Icare. Die bei den Dirnen trafen….

24 marca

Na Wielkanoc przesyła Rilke Baladine Klossowskiej odpis swoich pierwszych przekładów z Valéry’ego, opatrzony dedykacją: Le Cimetière marin avec l’Amateur de Poèmes. Traduction de R.M.R. Berg à Irchel, le 14 et le 16 mars 1921 / René à M., Pâques 1921.

12 i 14 marca

Rilke przekłada wiersz Valéry’ego Le Cimetière marin (Der Friedhof am Meer), nadto jego utwór prozą L’Amateur des poèmes, który zostanie opublikowany dopiero w roku 1931 na łamach „Inselschiff” (Jg. 12).

Przed końcem marca

Powstaje drugi cykl wierszy Aus dem Nachlaß des Grafen C. W. Jedenaście utworów Rilke spisuje na luźnych kartkach bez ustalonej kolejności i numeracji. Przed 6 marca notuje poeta wiersze Schöne Aglaja, Freundin meiner Gefühle oraz Ich ging; ich wars, der das Verhängnis säte.

Początek marca

Rilke przesyła Baladine Klossowskiej „Insel-Almanach auf das Jahr 1908”, zawierający Die fünf Briefe der Schwester Marianna Alcoforado.

21 lutego

Rilke odwiedza Nanny Wunderly w Meilen, nim drogą przez Rzym wyruszy ona na Sycylię.

12/13 lutego

Ponowna wizyta Baladine Klossowskiej w zamku Berg. 14 lutego Rilke towarzyszy jej do Zurychu, po czym wraca do Bergu.

1 lutego

Rilke wraca do zamku Berg, Baladine zaś wyjeżdża do Genewy.

30 stycznia

Rilke i Baladine opuszczają Berg i udają się do Zurychu, gdzie następnego dnia dochodzi do pierwszego spotkania Baladine i Nanny Wunderly.

23 stycznia

Rilke razem z Baladine Klossowską wraca do zamku Berg. Tego samego dnia do Bergu z wielokrotnie przekładaną wizytą przybywa Anton Kippenberg.

Od 6 do 22 stycznia

Rilke przebywa w Genewie.