Rainer Maria Rilke

Rok 1920

Grudzień

Na zamku Berg powstaje fragment Laß dir, daß Kindheit war, diese namenlose / Treue der Himmlischen…; nieukończony, ostatecznie nie zostanie włączony do cyklu Elegii.

12 grudnia

Rilke zapisuje wiersz Nike. Zu einer antiken Figur, który zadedykuje Nanny Wunderly-Volkart.
Baladine Klossowska przesyła poecie kilka pasteli, wśród nich „La dormeuse” oraz „La fille à la fenêtre”.

Koniec listopada

Rilke notuje dziesięć wierszy z pierwszej części cyklu Aus dem Nachlaß des Grafen C. W. (Ze spuścizny hrabiego C. W.), które z wyjątkiem fragmentu In Karnak war’s… pozostaną w rękopisie. Wspomniany fragment zostanie opublikowany anonimowo w „Insel-Almanach auf das Jahr 1923”.
Pod koniec miesiąca powstaje również fragment w języku włoskim La Nascita del Sorriso. Vinse il Dio quella chi sola al mondo oraz wiersz Die Entstehung des Lächelns.

26 listopada

Rilke spisuje Préface do książeczki z rysunkami Baltusza Klossowskiego, zaczynającą się od słów „Qui connaît les chats?”.

Od 12 listopada 1920 do 10 maja 1921 roku

Rilke zamieszkuje w zamku Berg am Irchel, siedemnastowiecznej rezydencji położonej na północ od Zurychu opodal doliny Renu.
Po pożegnaniu w Genewie poeta do końca roku pozostaje z Baladine w kontakcie listownym.

4 listopada

Razem z Baladine i jej synem Pierre'em słucha Rilke koncertu w lozańskiej katedrze.

Od 30 października do 11 listopada

Rilke ponownie gości w Genewie; zatrzymuje się w Hôtel Les Bergues.

25 października

Rilke spotyka w Paryżu Yvonne de Wattenwyl. 31 grudnia 1920 roku poeta pisze o „pięknym podarunku duchowego spotkania”.

Od 23 do 30 października

Rilke odwiedza Paryż; poeta zatrzymuje się w Hôtel Foyot.
W arkadach Odeonu Rilke kupuje notatnik, w którym zapisuje słowa: „ici commence l’indicible”. W salonie Wandy Landowskiej poznaje poeta pisarza Paula Reboux oraz diuszesę de Clermont-Tonnerre.

16/17 października

Rilke przyjmuje zaproszenie do spędzenia zimy w zamku Berg am Irchel, wystosowane – dzięki staraniom Nanny Wunderly – przez pułkownika Zieglera i jego żonę.

8 października

W towarzystwie Baladine Klossowskiej odwiedza Rilke Sion. Dzień później po raz pierwszy zatrzymuje się w Sierre w Hôtel Château Bellevue, dawnym pałacu rodziny Courten.

Od 3 do 7 października

Rilke przebywa w Genewie.

26 września

Rilke przesyła Baladine Klossowskiej egzemplarz listów Goethego do Bettiny von Arnim Goethes Briefwechsel mit einem Kinde opatrzony dedykacją: „Malte / l’envoie à M / qui de son admirable cœur / immensément / confirme la gloire de / Bettine”.

25 września

Dzięki Baladine Klossowskiej Rilke nawiązuje znajomość z Jeanem i Fridą (Fry) Strohl-Moser. Jean Strohl, profesor zoologii na Uniwersytecie Zuryskim, jest bliskim znajomym Ericha Klossowskiego.

Od 11 do 17 września

Rilke przebywa w Zurychu. Od 17 do 20 września poeta gości u Gudi Nölke w jej Chalet Wartenstein opodal Ragaz. Stamtąd wraca drogą przez Meilen do Zurychu.

Początek września

Rilke notuje dla Baladine własne haiku „C’est pourtant plus lourd de porter des fruits que des fleurs…”. Tej jesieni powstaje również szkic wiersza „Ach alle, die mich sahn, wenn ich zu dir ging, glaub…” oraz fragment „Wie waren sie verwirrt, die jungen Bürglerinnen…”.

1 września

Rilke wyjeżdża do Zurychu. Od 5 do 10 września poeta ponownie gości w Genewie w Hôtel Les Bergues.

30 sierpnia

W podarowanym Baladine egzemplarzu Maltego Rilke wpisuje strofę „Fülle ist nicht, daß sie uns betrübe…”.

29 sierpnia

Rilke spędza niedzielę w towarzystwie Baladine Klossowskiej we Fryburgu. Wieczorem poeta wraca do Berna, Baladine zaś rusza do Genewy.

Od 21 sierpnia do 1 września

Rilke przebywa w Bernie; 21–22 sierpnia spotyka się z Baladine Klossowską. Baladine ponownie gości w Bernie 27–28 sierpnia. Rilke dedykuje jej francuski wiersz Nénuphar. J’ai toute ma vie…, który wpisze w egzemplarzu wierszy comtessy de Noailles.

6 sierpnia

Drogą przez Zurych Rilke udaje się do Genewy, gdzie pozostanie do 21 sierpnia. Poeta zatrzymuje się w Hôtel Les Bergues. Rilke spotyka się z Baladine Klossowską, widuje z aktorem Pitoëffem, nawiązuje znajomość z architektem Guidonem von Salis.

5 sierpnia

W Winterthur spotyka Rilke Yvonne von Wattenwyl.

Prawdopodobnie 4 sierpnia

W towarzystwie Nanny Wunderly odwiedza Rilke zamek Berg am Irchel, nie wiedząc jeszcze, że przyjdzie mu spędzić w nim zimę.

Od 2 do 6 sierpnia

Rilke przebywa w Zurychu i Winterthur.

13 lipca

Rilke opuszcza Wenecję; nie licząc kilkudniowego pobytu pod koniec sierpnia 1925 roku, nigdy więcej nie powróci do Włoch.
Z Zurychu, gdzie spotyka się z Nanny Wunderly, poeta udaje się do Brestenbergu nad jeziorem Hallwil. Przez Bazyleę wraca 18 lipca do Schönenbergu.

Od 11 czerwca do 13 lipca

Rilke przebywa w Wenecji; do 22 czerwca zatrzymuje się w Hôtel Europe, po wyjeździe księżnej Taxis przeprowadza się do jej mezzanino w Palazzo Valmarana przy San Vio.

Czerwiec

„Das Inselschiff” publikuje przekład wiersza Mallarmégo Eventail de Mademoiselle Mallarmé.

10 czerwca

Otrzymawszy włoską wizę, Rilke wyjeżdża do Wenecji, gdzie oczekuje go księżna Taxis.

28 maja

W Schönenbergu gości Rilke Hugona von Hofmannsthala wraz z żoną i córką.

18/19 maja

Rilke odwiedza Gudi Nölke w jej majątku Wartenstein nieopodal Ragaz; wraca stamtąd samochodem pani Wunderly. Do 22 maja gości u niej w Untere Mühle w Meilen.

9 maja

W towarzystwie pani von der Mühll Rilke składa wizytę „quasi Amerykance” Anny Sarasin w jej posiadłości w Arlesheim.

Wiosna

Powstaje dedykacja A M. de M.: Vous nommez des joies je connais la mère…, ułożona dla tancerki i choreografki Mariette von Meyenburg. Rilke prześle ją 14 czerwca z Wenecji wraz z tomikiem Rimbauda.

30 kwietnia

Rilke pośredniczy w staraniach mających na celu sprzedaż należącej do Hofmannsthala rzeźby Rodina; ostatecznie nabędzie ją za siedem tysięcy franków Werner Reinhart.

24 kwietnia

Rilke przesyła Nanny Wunderly przekłady dwóch wierszy Michała Anioła: O Nacht, zwar schwarze, aber linde Zeit… oraz Weil Phöbus nicht die Arme streckt und dreht…, które w zmienionej formie zostaną opublikowane w roku 1927 w tomie Dzieł zebranych.

12 kwietnia

Sidie Nádherny poślubia hrabiego Maximiliana von Thun und Hohenstein. Małżeństwo zakończy się oficjalnym rozwodem w roku 1933, choć Sidie rozstanie się z mężem już po kilku miesiącach.

Od 3 marca do 17 maja

Na zaproszenie Theodory von der Mühll gości Rilke w majątku Schönenberg nieopodal Pratteln, posiadłości należącej do jej matki, Hélène Burckhardt-Schazmann.

Przełom lutego i marca

Rilke przebywa w gościnie u pani Burckhardt-Schazmann, matki Carla Burckhardta i Theodory von der Mühll.

27 lutego

Ostatni dzień Rilkego w Locarno. Niewielki empirowy sekretarzyk, porcelanę, świeczniki i inne drobiazgi poeta odsyła Nanny Wunderly do Meilen.

Luty

„Inselschiff” publikuje sporządzony przez F.A. Hünicha spis wydanych drukiem utworów Rilkego wraz z reprodukcją popiersia poety dłuta Fritza Hufa.

28 stycznia

Rilke przesyła Yvonne von Wattenwyl odpis wiersza Ogromna noc oraz trzech fragmentów Elegii duinejskich.

Od 18 do 22 stycznia

Lektura książki Pierre’a Lotiego Prime Jeunesse Suite au Roman d’un enfant, Paryż 1919.

18 stycznia

„Cisza, czuła opieka, przyroda, samotność, żadnych, żadnych ludzi przez pół roku! Kiedy się to ziści? I gdzie?!” — pisze Rilke w liście do księżnej Marie von Thurn und Taxis.

6 stycznia

Katharina Kippenberg przekazuje poecie zaproszenie księcia Maximiliana Egona Fürstenberga na zamek Wartenberg w pobliżu Donaueschingen.
Redakcji Insel Verlag rekomenduje Rilke powieść Julesa Romaina La Mort de Quelqu’un (Paryż 1911) w przekładzie Emmy Hirschberg.

1 stycznia

Spotkanie z Angelą Guttmann. „W księgarni poznałem Rosjankę, niezwykłą kobietę, zamieszkującą samotnie tutejsze Castello di Ferro”.
Dwudziestodziewięcioletnia Angela Guttmann, Austriaczka z Moraw, dwukrotnie zamężna, przebywa wówczas w Locarno razem ze służącą; cierpiąc niedostatek, umiera dwa lata później w Davos.