Rainer Maria Rilke

Rok 1911

28 grudnia

Po długim okresie milczenia Rilke śle z Duino pierwszy z szeregu obszernych listów do Lou Andreas-Salomé: „Droga Lou, źle ze mną, gdyż czekam na ludzi, potrzebuję ich, wyglądam (…) Zły to znak, że od czasów Maltego ciągle kogoś wyczekiwałem z nadzieją, że stanie się dla mnie kimś ważnym. Wciąż tęskniłem, pragnąłem znaleźć człowieka, któremu mógłbym powierzyć moją samotność”.

Listopad/Grudzień

Powstają trzy wiersze dla Lou Andreas-Salomé: I. Ich hielt mich übertroffen, II. Wie man ein Tuch vor angehäuften Atem / nein: wie man es an eine Wunde preßt oraz III. Entsinnen ist da nicht genug. Poeta ofiaruje je Lou dopiero w roku 1919 w Monachium.

Od 22 października 1911 do 9 maja 1912

Rilke przebywa w gościnie u księżnej Marie Taxis w Duino. Na zamku prócz księżnej obecni są również jej starszy syn Erich z żoną i dziećmi, a od 5 listopada także Rudolf Kassner. Rilke i księżna podejmują wspólną próbę przekładu dzieła Dantego Vita nuova.

Od 12 do 21 października

Rilke odbywa automobilem księżnej Taxis podróż z Paryża do Duino. Droga wiedzie przez Avallon i Lyon do Awinionu, dalej przez Juan-les-Pins, Ventimiglia, San Remo, Savonę do Piancenzy i Bolonii, a następnie do Wenecji. Stamtąd poeta udaje się na zamek Duino.

Od 13 do 25 września

Rilke przebywa w Monachium, gdzie spotyka się z żoną Clarą i omawia z nią przyszłość ich dziesięcioletniej córki Ruth. W Pinakotece, gdzie wystawiono „kilka wspaniałych płócien El Greca”, spotyka Hofmannsthala. Prowadzi również korespondencję z mieszkającym w Pradze dr. Josefem Starkiem w sprawie spadku odziedziczonego po kuzynce Irene von Kutschera.

Od 8 do 12 września

Rilke wyjeżdża z Lipska do Berlina, gdzie zamierza spotkać się z wydawcą Axelem Junckerem, by rozmawiać o przejęciu przez Insel Verlag praw do publikacji Księgi obrazów.

Od 23 sierpnia do 8 września

Rilke gości w Lipsku u Antona i Kathariny Kippenbergów. Poeta przybył do Lipska już 20 sierpnia, towarzysząc w podróży automobilem księżnej Taxis. Następnego dnia wspólnie udali się do Naumburga, 22 sierpnia zwiedzili Weimar, przede wszystkim dom Goethego (wydarzenia te opisuje księżna Taxis na kartach swych Wspomnień). Rilke ponownie odwiedzi Weimar razem z Kippenbergiem w dniach 2-4 września.

Połowa sierpnia

4 sierpnia Rilke przerywa swój pobyt w Lautschin, ponieważ wnuk księżnej Taxis, Raymond, zapada na szkarlatynę. Poeta wyjeżdża do Pragi, gdzie pozostaje do 10 sierpnia. Przez pięć następnych dni gości u Johannesa Nádherný w czeskich Janowicach. Sidie Nádherný, która przebywa wówczas w Anglii, spotyka Rilke dopiero 15 sierpnia w Pradze. Są to ostatnie odwiedziny poety zarówno w Janowicach, jak i w Pradze. 15 sierpnia Rilke powraca na pięć dni do Lautschin, gdyż choroba Raymonda okazuje się niegroźna.

Od 23 lipca do 4 sierpnia

Po raz drugi i zarazem ostatni gości Rilke u księżnej Marie von Thurn und Taxis w Lautschin. Na zamku przebywają w tym czasie członkowie rodziny księżnej, m.in. księżna Pauline (Titi) z domu von Metternich-Winneburg oraz wnuk księżnej Marie, Raymond, a także włoski pisarz Carlo Placci. Od tej pory księżna Taxis będzie tytułować poetę Dottor Serafico.

Połowa lipca

Powstaje szkic Figurines pour un ballet; pozostanie on w rękopisie. Monolog Judyty przerobi poeta później na samodzielny utwór i jako wiersz prozą Judith wpisze do podarowanego księżnej Marie von Thurn und Taxis tomiku.

Początek lipca

Rilke odwiedza klasztor Mont Saint Michel. „U stóp wzgórza pielgrzymów na wybrzeżu Bretanii uszczęśliwiony wpisałem w moim notatniku: à force de prier”.

Koniec czerwca

Powstaje pierwszy z licznych wierszy Rilkego dla Marty Hennebert, ubogiej dziewczyny, którą poeta spotkał na paryskiej ulicy i postanowił otoczyć opieką. Marta Hennebert zostanie później żoną malarza Jeana Lurçata.

21 czerwca

W towarzystwie Kesslera ogląda Rilke ostatni w sezonie występ rosyjskiego baletu, podczas którego podziwia Niżyńskiego w Szeherezadzie oraz w nowej, urzekającej inscenizacji Spectre de la Rose.

1 czerwca

Rilke podejmuje u siebie w Palais Biron bawiących z wizytą w Paryżu Kippenbergów. Poeta czyta swym gościom dopiero co ukończony przekład anonimowego francuskiego sermonu De l’amour de Madeleine.

Koniec maja

Rilke przekłada na niemiecki Centaura, utwór francuskiego pisarza Maurice’a de Guérina, opublikowany po raz pierwszy w roku 1840. Przekład Rilkego, zadedykowany „baronowej May Knoop w dowód przyjaźni”, ukaże się w lipcu nakładem Insel Verlag.

6 kwietnia

Rilke wraca do Paryża, gdzie czeka na niego mieszkanie w Palais Biron przy 77 rue de Varenne.

Od 29 marca do 4 kwietnia

W drodze powrotnej z Kairu do Paryża Rilke zatrzymuje się na kilka dni w Wenecji, Hotel Luna. Spotyka się tam z księżną Marie Taxis, która mieszka w swoim mezzanino w Palazzo Valmarana. Wspólnie składają wizytę bratu księżnej, księciu Fritzowi Hohenlohe. Następnie księżna Taxis wyjeżdża do Wiednia, latem oczekuje Rilkego w Lautschin.

Od 24 lutego do 24 marca

Po rozstaniu z towarzyszami dotychczasowej podróży Rilke gości u barona Knoopa i jego żony May Knoop w ich hotelu Al Hayat w Helouan. „Moja podróż na dobrą sprawę dobiegła końca. Pragnę teraz jedynie, by nieskończenie rozproszone przeżycia stopiły się w pewien rodzaj duchowej konstelacji” (z listu do A. Kippenberga).

Od 16 do 19 stycznia

W trakcie swej podróży egipskiej Rilke spędza trzy dni w Luksorze. 18 stycznia przeprawia się na drugi brzeg Nilu i zwiedza Dolinę Królów. Płynąc w górę Nilu poeta dociera aż do Assuanu i wyspy Philae. Z początkiem lutego powraca do Kairu.

6 stycznia

Rilke wypływa z Neapolu w dalszą podróż do Egiptu. Po przybyciu dwa dni później do Aleksandrii niezwłocznie udaje się do Kairu, skąd 10 stycznia rozpoczyna wyprawę statkiem „Ramzes Wielki” w górę Nilu.