Rainer Maria Rilke

Rok 1909

Przełom roku

Rilke pisze pierwotne zakończenie Maltego. Powstają wówczas dwie wersje: pierwsza o Tołstoju (Wenn Gott ist, so ist alles getan) oraz druga, zaczynająca się od słów Wozu fällt mir aufeinmal jener fremde Maimorgen ein?. Obie wersje zostały zarzucone i pozostały w rękopisie.

10 grudnia

Rilke otrzymuje zaproszenie od księżnej Marie von Thurn und Taxis-Hohenlohe: „Szanowny Panie Rielke, proszę wybaczyć, że nie znając Pana osobiście, przesyłam Panu te słowa. Nie mogę tak wszakże powiedzieć o poecie, którego utwory tak bardzo podziwiam. Poza tym mamy wspólnego znajomego — dr. Rudolfa Kassnera”. Księżna zaprasza Rilkego na herbatę w poniedziałek, 13 grudnia, do Hotel Liverpool. Na spotkaniu ma być także obecna comtesse de Noailles.

4 grudnia

Rilke obchodzi swe 34. urodziny.

Grudzień

Z myślą o Maltem Rilke pisze Pieśń Abelone (Lied Abelones), zaczynającą się od słów „Ty, której nie mówię, że płacząc leżę nocą wśród milczenia”.

29 listopada

Z listu Rilkego do Sidie Nádherný: „Nigdy nie było wokół mnie tylu przeciwności. Dałby Bóg, żeby to był smok, lecz to są widma, armia straszydeł… Praca, którą rozpocząłem, napełnia mnie osobliwymi myślami — z jednej strony sprawia, że moja samotność jest ostateczna, z drugiej zaś nie jestem w stanie przewidzieć, w jaki sposób będę mógł ukończyć to wszystko, co należy uczynić, bez spokoju, opieki i ciepła bliskiego mi człowieka”.

Około 6 listopada

Ukazuje się „Insel-Almanach auf das Jahr 1910”, a w nim pierwodruk fragmentu z Maltego, zaczynającego się od słów: „Że się opowiadało, naprawdę opowiadało, to musiało być przed moim czasem”.

3 listopada

W liście do żony Rilke opisuje swą wizytę u Rodina: „Stanął u niego fonograf… Zakupili kilka płyt ze starymi chorałami gregoriańskimi, których nikt nie lubi”.

Październik

Rilke notuje w dzienniku trzy dzieła zawierające opis Les Baux: Abbé Papon Histoire générale de Provence, A. Castéran Nouveau Guide: Les Baux oraz Jules Canonge Notice historique sur les Villes des Baux en Provence et sur la Maison des Baux. Ta ostatnia książka wykazuje największą zbieżność z końcowym fragmentem Maltego, opisującym historię Syna marnotrawnego.

26 września

W liście do Lou Andreas-Salomé opisuje Rilke wrażenie, jakie wywarło na nim Les Baux: „Czyś słyszała kiedyś o Les Baux? Idzie się od strony Saint-Remi, gdzie ziemia Prowansji tonie w kwiatach i naraz wszystko jakby kamienieje… A naprzeciwko, daleko na niebie ułożone niby głaz na głazie wznoszą się krawędzie dziwnego osiedla, droga zaś do niego cała zasłana olbrzymimi ruinami (nie wiadomo, czy to odłamy skał, czy strzaskanej wieży) i wydaje się, że człowiek sam ulatuje w górę, w owe wielkie przestworza, jak wolny duch” (23 X 1909).

23 września

Z listu Rilkego do Lou Andreas-Salomé: „Niemal codziennie przez 17 dni oglądałem olbrzymi pałac papieski, tę hermetycznie zamkniętą twierdzę, w której papiestwo, stojąc w obliczu upadku, próbowało się okopać, zapiekłe w swojej ostatniej wielkiej namiętności. Ilekroć się ogląda ów gmach, co był siedliskiem rozpaczy, wydaje się, że stoi on na skale nieprawdopodobieństwa” (23 X 1909).

Od 22 września do 8 października

Rilke przebywa w Avignonie, gdzie zamieszkuje w Hôtel Europe. Zwiedza również sąsiednie miejscowości, m.in. Orange, Carpentras, Beaucaire oraz Les Baux.

Od 18 do 21 września

Po powrocie do Paryża Rilke mieszka w Hôtel Foyot. Od 1 stycznia wymawia swe mieszkanie w pałacu Biron.

Od 1 do 17 września

Rilke przebywa w uzdrowisku Rippoldsau w Schwarzwaldzie. Odbywa tam kurację, którą może sfinansować dzięki dotacji, jaką otrzymał wraz z przyznaną mu austriacką nagrodą im. Bauernfelda.

Lato

Czasopismo literackie „Hyperion” (Bd. 2, Heft 8) zamieszcza wiersz Nonnen-Klage (I-IV), Paris 1909 — pierwszy opublikowany przez Rilkego utwór od czasu ukazania się Nowych wierszy. Zostanie on ujęty w III tomie Dzieł zebranych z 1927 roku, w części Wiersze ostatnie i fragmenty.

28 maja

Z Aix-en-Provence pisze Rilke do Clary: „Jakże wspaniale jest podróżować. Ileż zobaczyłem… Wieje tu dobry wiatr ponad krajobrazem, wciąż jeszcze wiosennym i lekkim”.

Od 22 do 30 maja

Podróż do Prowansji. Rilke odwiedza Saintes-Maries-de-la-Mer, Arles oraz Aix-en-Provence.

Połowa maja

Nakładem Insel-Verlag ukazuje się tom Die frühen Gedichte (Wczesne wiersze). Jest to w znaczącym stopniu przeredagowana wersja zbioru Mir zur Feier, uzupełniona o utwór Die weiße Fürstin (Biała księżniczka, powstała w roku 1898, zmieniona w roku 1904).
Jednocześnie ukazuje się osobno tom Requiem (Für eine Freundin, Für Wolf Graf von Kalckreuth), Leipzig, Insel-Verlag.

13 maja

Kippenberg donosi Rilkemu, iż w Berlinie „w niedługim czasie Josef Kainz będzie recytować niektóre z Pańskich wierszy, stąd należy oczekiwać żywego zainteresowania Pańskimi książkami”. Kippenberg proponuje poecie trzecie wydanie Księgi godzin.

Maj

Lou Andreas-Salomé w towarzystwie Ellen Key odwiedza Rilkego w Paryżu, gdzie spotyka również Clarę Westhoff. Na pożegnanie poeta ofiaruje jej drugi tom Nowych wierszy.

Marzec

Czasopismo „Die Neue Rundschau” (Jg. 3, Heft 3) publikuje fragment Pamiętników Maltego Lauridsa Brigge, rozpoczynający się od słów „Dwanaście chyba lat miałem w tych czasach”.

Od połowy lutego do wczesnej wiosny

Z powodu złego samopoczucia Rilke nie jest w stanie powrócić do pracy nad Maltem.

15 lutego

Rilke przesyła Sidie Nádherný swój egzemplarz książki Günderode pióra Bettiny von Arnim (wydanie z roku 1904, nakładem Insel-Verlag).

1 lutego

Rilke wraz z żoną Clarą Westhoff otrzymują od Rodina zaproszenie na spotkanie z Georgem Brandesem. Poeta wspomina swe poranne spacery z Brandesem w Kopenhadze.

Styczeń

Alfred Walter Heymel otrzymuje od Rilkego egzemplarz drugiego tomu Nowych wierszy wraz z dedykacją Die Liebenden, utworem pochodzącym „z pierwszego manuskryptu tego zbioru”.

Na przełomie roku

Rilke opracowuje na nowo wiersze z tomu Mir zur Feier, napisane w okresie od listopada 1897 do lutego 1898 roku, oraz uzupełnia zbiór o cztery nowe utwory. Nowe wydanie tomu ukaże się nakładem Insel-Verlag w maju 1909 roku.